I. QUYỀN VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA CÔNG DÂN TRONG VIỆC TỐ GIÁC TỘI PHẠM
1. Căn cứ theo Điều 8 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 thì: "Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm quyền con người, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa mà theo quy định của Bộ luật này phải bị xử lý hình sự."
Người dân có quyền được tố giác tội phạm, ngoài ra đây cũng là trách nhiệm khi thấy tội phạm cần phải báo cáo tới chính quyền địa phương nơi có hành vi vi phạm xảy ra hoặc nơi phát hiện ra tội phạm. Tuy nhiên, có rất nhiều trường hợp tội phạm diễn biến phức tạp và xảy ra không chỉ 1 địa điểm mà các địa điểm khác nhau.
Căn cứ theo Khoản 4 Điều 163 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định:
“Cơ quan điều tra có thẩm quyền điều tra những vụ án hình sự mà tội phạm xảy ra trên địa phận của mình. Trường hợp tội phạm được thực hiện tại nhiều nơi khác nhau hoặc không xác định được địa điểm xảy ra tội phạm thì việc điều tra thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra nơi phát hiện tội phạm, nơi bị can cư trú hoặc bị bắt.”
Như vậy, người dân có thể nộp đơn tố giác tới cơ quan điều tra nơi mà tội phạm xảy ra nơi mình cư trú. Trường hợp tội phạm xảy ra ở nhiều nơi thì người dân có thể tố giác tới Cơ quan điều ra nơi phát hiện tội phạm hoặc nơi bị can cư trú, bị bắt.
2. Đơn tố giác tội phạm bao gồm những nội dung chính sau đây:
- Ngày, tháng, năm làm đơn;
- Nơi làm đơn;
- Gửi tới cơ quan có thẩm quyền giải quyết;
- Thông tin của người tố giác;
- Người bị tố giác;
- Ghi rõ ràng, xúc tích nội dung tố giác;
- Yêu cầu giải quyết.
II. HƯỚNG DẪN CÁCH SOẠN/VIẾT ĐƠN TỐ GIÁC TỘI PHẠM
1. Mẫu đơn tố giác tội phạm:
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập – Tự do – hạnh phúc
....................., ngày......tháng.......năm..............
ĐƠN TỐ GIÁC TỘI PHẠM
(Về hành vi 1…………………………………………….)
| Kính gửi2: | – Cơ quan điều tra ........................................................;
– Cơ quan công an quận/huyện....................................; – Cơ quan công an xã/phường/thị trấn..........................; - Viện kiểm sát................................................................ |
Tôi là3: ……………………………………… sinh năm: ……………………
Chứng minh nhân dân số4: ……………do …………cấp ngày………………………
Hộ khẩu thường trú: ………………………………………………………………
Chỗ ở hiện tại: …………………………………………………………………….
Chức vụ: …………………………………………………………………………..
Số điện thoại: ………………………………………………………
Tôi làm đơn này tố giác hành vi vi phạm5 ……….. của ông/bà ….................……sinh năm …….., trú tại:……………………………….
Nội dung vụ việc như sau6:
Ngày …./…/20………..…………………………………………………
Hành vi vi phạm pháp luật hình sự của đối tượng ……………….được thể hiện như sau:
1. …………………………………………………………………………
2.…………………………………………………………………………
Theo quy định của pháp luật hiện hành, Ông/bà……………………….đã vi phạm điều ….., luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Chúng tôi xin tường trình, báo cáo sự việc và đề nghị các Quý cơ quan điều tra các nội dung liên quan tới những hành vi phạm pháp của đối tượng bằng văn bản để xử lý hành vi vi phạm pháp luật của Ông/bà……………………………..
Nay bằng đơn này và các tài liệu, chứng cứ kèm theo, kính đề nghị các Quý cơ quan xác minh điều tra làm rõ hành vi phạm tội của đối tượng……...........để bảo đảm việc tuân theo pháp luật được thực thi nghiêm túc.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
| Những tài liệu kèm theo gồm có8:
– ……………………………. |
NGƯỜI TỐ GIÁC |
2. Hướng dẫn cách ghi nội dung đơn theo mẫu trên
(1) Ghi rõ hành vi vi phạm, ví dụ: lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, cố ý gây thương tích,...
(2) Cơ quan tiếp nhận đơn tố giác tội phạm theo quy định tại Điều 145 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2017 và Điều 5 Thông tư liên tịch số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC.
- Cơ quan điều tra;
- Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;
- Viện kiểm sát các cấp;
- Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an, Trạm Công an;
- Tòa án các cấp;
- Cơ quan báo chi và các cơ quan, tổ chức khác.
(3) Ghi rõ họ tên người tố giác.
(4) Ghi số chứng minh nhân dân/căn cước công dân của người tố giác. Nếu người tố giác không có CMND/Hộ chiếu/Thẻ căn cước công dân thì ghi các thông tin theo giấy tờ tùy thân.
(5) Ghi hành vi vi phạm và thông tin người bị tố giác.
(6) Trình bày rõ sự kiện dẫn đến việc làm đơn tố giác.
(7) Chuẩn bị chứng cứ, chứng minh (nếu có).
